تعریف :

Eating Disorders ( اختلال های خورد و خوراک ) اختلال شدید در عادت های غذایی است . مثلا بی میلی شدید نسبت به غذا خوردن و یا پر خوری بیش از حد . این رفتارها باعث می شود که شخص بیمار در مورد سلامتی و تناسب اندام خود احساس ناراحتی و آشفتگی کند .

اختلال خورد و خوارک در ابتدا ممکن است فقط شامل تغییرات جزعی در میزان هر وعده ی غذایی باشد . اما کم کم به جایی می رسد که شخص دیگر قادر به کنترول پر خوری یا کم خوری خود نیست . اختلال های خورد و خوراک بسیار پیچیده هستند و با وجود تحقیقات بسیار برای شناخت کامل از آنها ، رفتارهای بیولوژیکی و عوامل اجتماعی این بیماری هنوز کاملا شناخته شده نیست . این بیماری اغلب در جوانان و در اوایل بزرگسالی خود را نشان می دهد اما در کودکان و افراد میان سال و مسن نیز دیده می شود .

اختلال های خورد و خوراک فقط یک بی اراده گی ساده در اشتها نیستند ، بلکه بیماری های قابل درمانی هستند که در آن ناهنجاری های غذایی زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهند . حالت های اصلی اختلال های خورد و خوراک Anorexia Nervosa ( بی اشتهایی عصبی ) ، Bulimia Nervosa ( پر خوری عصبی ) هستند . فردی که از بی اشتهایی عصبی رنج می برد ، گرسنگی می کشد تا لاغر بماند . در این حالت فرد شدیدا از وزنش کاسته می شود . یک برآورد نشان می دهد که 3.7 تا 5 درصد خانم ها دچار این مشکل هستند .

پر خوری عصبی باعث افراط بیش از اندازه در غذا خوردن می شود به طوری که شخص از شدت پر خوری استفراغ می کند. یک ارزیابی نشان می دهد که 1.1 تا 4.2 درصد خانم ها از این اختلال رنج می برند .

حالت سوم این اختلال Binge Eating ، افراط بیش از حد در غذا خوردن است . به طوری که فرد در طول روز بارها مجبور به خوردن غذا می شود . این بیماری در افراد موجب شرمندگی آنها می شود چرا که بسیار چاق می شوند و قادر به کنترول اشتهای خود نیستند .

Eating Disorders در بسیاری از موارد با دیگر بیماری های روانی مانند افسردگی ، مصرف مواد مخدر ، Anxiety Disorders ( شامل Panic Disorders ، OCD ، PTSD  و ... ) همراه می شود . به علاوه مردمی که از اختلال های غذایی رنج می برند مستعد گرفتار شدن به دامنه ی وسیعی از بیماری های جسمی مانند نارسایی های قلبی و کلیوی که می توانند باعث مرگ شوند ، قرار می گیرند .

Eating Disorder در خانم ها شایع تر از آقایان است . از بین بیماران مبتلا به Anorexia و یا Bulimia فقط 5 تا 15 درصد آنان مرد هستند . و در بین مبتلایان به Binge Eating ، 35 درصد را آقایان تشکیل می دهند .

نشانه ها :

افرادی که به Anorexia nervosa دچار هستند ، لاغر و بی تفاوت به سلامتی خود می باشند . ترس از بد شکلی اندام و افزایش وزن و تغییرات ناهنجار در عادات غذایی از نشانه های این اختلال هستند . بعضی از مردمی که به بی اشتهایی عصبی دچارند به وسیله ی رژیم سخت و طاقت فرسا وزن کم می کنند و بعضی دیگر برای کاهش وزن دست به اعمال عجیبی مانند تحریک کردن خود برای استراغ و یا استفاده ی نابجا از داروهای ضد یبوست و داروهای ادرار آور ، دست می زنند . از دیگر علائم می توان به موارد زیر اشاره کرد :

1- لاغر شدن بیش از حد

2- رژیم پیوسته

3- ترس از افزایش وزن و یا چاق شدن حتی اگر لاغر باشند

4- خود سنجی نا بجا در مورد وزن و تناسب اندام

5- تمایل به تنها غذا خوردن

6- ورزش کردن به صورت افراطی

7- شکننده شدن موها و ناخن ها

8- افسردگی

9- کم شدن دوران قاعدگی و قطع شدن کامل آن در دختران و خانم ها

10- نازک شدن موهای بدن

11- کم خونی و ضعف عضلانی

12 – یبوست شدید

13 – فشار خون پایین ، تنفس آرام و کندی نبض

14 – افت دمای درونی بدن که باعث می شود فرد همواره احساس سرما کند

15 – خواب آلودگی و کسالت

علائم Bulimia Nervosa :

1- افراط پی در پی در غذا خوردن

2- تخلیه کردن شکم به وسیله رژیم سخت ، روزه گرفتن ، ورزش کردن و یا استفراغ

3- استفاده ی نابجا از داروهای ضد یبوست و ادرار آور

4- حمام کردن پس از غذا خوردن

5- قرمز شدن انگشت ها

6- ورم کردن گونه ها و فک

7- قضاوت نا درست در مورد وزن و تناسب اندام

8- افسردگی و تغییر حالت

9- قاعدگی نا منظم

10– مشکلات دندان مانند فاسد شدن دندان ها

11- نفخ و سوزش معده

12- مشکلات روده ای به علت استفاده از داروهای ضد یبوست

13- مشکلات کلیوی به علت استفاده از داروهای ادرار آور

14- کاهش شدید آب بدن به علت اسهال

علائم Binge Eating :

در این اختلال فرد مبتلا کنترول خود را در غذا نخوردن از دست می دهد و بر خلاف Bulimia ، این اختلال با ورزش کردن ، روزه گرفتن و تخلیه ی معده از راه های گوناگون همراه نمی شود بنابراین اکثر این افراد دچار چاقی بیش از حد می شوند . مشخصات این اختلال عبارتند از :

1- سریع غذا خوردن

2- غذا خوردن تا جایی که فرد احساس ناراحتی کند

3- غذا خوردن به مقدار زیاد وقتی که فرد گرسنه نیست

4- تنها غذا خوردن

5- اضطراب و پریشانی از پرخوری

علت ها :

محققان هنوز به دلایل اساسی و طبیعی که باعث بروز اختلال خورد و خوراک می شوند پی نبرند . بر خلاف اختلال های عصبی که می توان آنها را دقیقا به نقص در یک نقطه ی مشخص در مغز نسبت داد ، اختلال خورد و خوراک مربوط به ناهنجاری در سراسر سیستم مغزی است . با این شناخت که اختلال های روانی ناشی از اختلال های مغزی هستند ، اغلب محققان از وسایل پیشرفته برای تحقیق به روی عملکرد سیستم عصبی و روش های جدید روانشناسی برای فهم بهتر اختلال های خورد و خوراک استفاده می کنند . همچنین این اختلال ها به صورت ارثی در خانواده ها دیده می شود بنا براین تحقیقات روی عوامل ژنتیکی نیز انجام می شود .

عوامل دیگری مانند عوامل روانی ، عوامل میان فردی و اجتماعی می توانند در بروز این اختلال نقش داشته باشند .

بعضی از عوامل روانی مانند کمبود غزت نفس ، احساس ناتوانی در کنترول زندگی ، افسردگی ، اضطراب ، خشم و تنهایی می توانند یه اختلال خوردوخوراک دامن زنند .

عوامل میان فردی مانند مشکلات خانوادگی و مشکل برقراری ارتباط ، ناتوانی در بروز احساسات و عواطف ، داشتن خاطرات بد مانند تمسخر شدن به خاطر چاقی یا لاغری و یا خاطراتی مانند مورد سوء استفاده قرار گرفتن جنسی و جسمی و همچنین عوامل اجتماعی مانند فشارهای فرهنگی مثلا با ارزش دانستن لاغری یا تناسب اندام می تواند باعث بروز اختلال های خورد و خوراک شوند .

درمان :

اختلال های خورد و خوراک قابل درمان هستند . و می توان وزن فرد مریض را به حالت مناسب باز گرداند . هر چه زودتر این اختلال ها تشخیص داده و درمان شوند ، نتیجه ی بهتری حاصل می شود . به علت پیچیدگی این اختلال ها ، درمان آنها نیاز به یک برنامه وسیع و همه جانبه دارد .

درمان Anorexia شامل برنامه ی خاص است که از سه مرحله تشکیل می شود : ابتدا باز گرداندن بیمار به وزن مناسب است . این کار معمولا با رژیم غذایی انجام می شود . سپس درمان آشفتگی های روانی مانند تصور غلط داشتن از وضعیت اندام فرد و یا کمبود غزت نفس و درمان مسائل میان فردی است و در آخر کاهش و قطع رفتار و افکاری که باعث این اختلال می شوند و جلوگیری از بازگشت بیماری .

بعضی از محققان به استفاده از داروهای ضد افسردگی و ضد روان پریشی و داروهای ثابت نگه دارنده ی حالت برای مهار اضطراب و تغییر حالت بیماران بی اشتها اشاره کرده اند . بررسی های اخیر نشان می دهند که داروهای ضد افسردگی در جلو گیری از بیماری Anorexia و بازگشت آن بی تاثیر است .

در مجموع استفاده از داروها و موثر بودن آنها برای غلبه به Anorexia در هاله ای از ابهام قرار دارد اما تحقیقات همچنان ادامه دارند .

پیامدهای Anorexia در افراد مختلف ، متفاوت است . در بعضی ها پس از یک دوره بی اشتهایی کاملا بهبود می یابند . و بعضی دیگر از افراد مرتبا به وزن طبیعی باز می گردنند و سپس دوباره دچاره بی اشتهایی می شوند . و در حالت مزمن این بیماری ، بیمار همواره بدتر می شود . میزان مرگ و میر به علت Anorexia حدود 0.56 درصد در سال است . اغلب این مرگ ها به علت پیامدهای جانبی این اختلال است مانند ایست قلبی ، عدم تعادل الکترولیت ( ترکیب شیمیایی که هادی جریان برق است ) و خود کشی .

در درمان Bulimia هدف اولیه کنترول و یا مهار پرخوری و اصلاح رفتارهایی است که فرد بیمار به خود برای تخلیه شکم تحمیل می کند مانند استفراغ ، روزه و یا رژیم و ورزش سنگین . بهبود تغذیه و مراقبت های حرفه ای و دارو درمانی برای درمان این اختلال استفاده می شوند .

برای کاهش و یا متوقف کردن پرخوری و اصلاح رفتارهای برون ریزی ( تخلیه ی شکم ) ممکن است به بیمار رژیم غذایی داده شود و تحت روان درمانی قرار گیرد . بعضی از داروهای ضد افسردگی مانند Fluoxetine که تنها دارویی است که توسط FDA برای درمان Bulimia مورد تایید قرار گرفته است ، می تواند به بیمارانی که دچار افسردگی و یا اضطراب هستند کمک کند. CBT ( رفتار شناسی درمانی ) برای درمان Bulimia موثر بوده و همچنین نشان داده شده که در تغییر پرخوری و رفتارهای برون ریزی و عادت های غذایی موثر است .

درمان Binge Eating Disorder نیز مانند درمان Bulimia است .Fluoxetine و دیگر داروهای ضد افسردگی می توانند برای بیمار موثر باشند . برای درمان بیماران مبتلا به این اختلال ممکن است از داروهای ضد اشتها نیز استفاده کنند . CBT نیز از گزینه های درمان است .